Дар ин нишаст дар баробари кишварҳои дигар аз ҷониби Тоҷикистон низ ашхоси расмию ҳолдон, мутахассисони таҷрибадида ва муассисони созмону ташкилотҳои ҷамъиятӣ иштирок намуда, аз раванди фаъолияти созмону ташкилотҳои ҷамъиятӣ ва ҳизбу ҳаракатҳои сиёсӣ маълумот пешниҳод намуданд.
Моҳиятан ин нишасти таоруфӣ барои иддае аз иштирокдорон муаррифии амалкарди кишварашон, вазъи фаъолияташон дар кишвари иқомат дар як соли сипаришуда ва дурнамои фаъолияташон дар солҳои оянда бошад, аммо барои иддаи дигар ин навъ ҳамоишот минбари ҳисобот додан бар моликону сармоягузорони худ ва мақдони ҳузуру намоиши худ дар ҷомеа мебошад.
Аслан афроде, ки аз нишасту ҳамоишоти САҲА ба ҳақси минбари намоишии худ истифода менамоянд, гурўҳу нафароне мебошанд, ки дар кишварҳои дигар бо ҷурмҳои гуногун, аз қабили таҷовус ба номус, хиёнат ба Ватан, қочоқи маводи мухаддир, қатлу куштори инсонҳо ва ё бо ҷурми фасади молӣ муттаҳам мешаванд, вале бо дастгирии доираҳои манфиатдор фаъолиятҳои худро ҷанбаи сиёсӣ, фарҳангӣ, ҳизбӣ ва гуманитарӣ бахшида, дар ин ё он кишвар ва аксаран дар давлатҳои аврупоӣ паноҳгоҳ мегиранд ва дар як сол як маротиба дар ин навъ нишастҳо иштироки густарда намуда, шахси худро ҳамчун ҷабрдида нишон медиҳанд. Ва аксаран талош мекунанд, ки дар ин чанд рўз аз худ «фаъоли сиёсӣ», «пешвои динӣ», «роҳбари ҳизбӣ», «адвакат», «рўзноманигор», «нависанда», «шореҳ» ва чандин тахассуси дигар бисозанд ва худро ҳамчун опозитсия муаррифӣ созанд.
Агар ҳамоиши мазкурро аз диди таҳлил масъалагузорӣ намоем суолҳое пақдо мешаванд, ки посух пақдо намудан ба онҳо лозим ва ҳатмӣ мешавад, ки яке аз онҳо ин аст: Барои кишварҳои аврупоӣ чӣ лозим аст, ки ҷинояткоронро дар кишвари худ паноҳгоҳ бидиҳанд, онҳоро сарпарастӣ намоянд ва аз онҳо ҳимоят намоянд? Таҳлилгарон бар ин бовар ҳастанд, ки аз нигоҳи нишондодҳои таърихӣ кишварҳои аврупоӣ ҷонибдорӣ намудан аз дуздону қаллобон, ҳаннотону садрўяҳо ва ҷинояткорони ашадиро як усули таърихии худ дар муносибатҳои давлатдорӣ ва сиёсатҳои фароминтақавӣ медонанд. Ва ин фирқаи ҷиноятпеша яке аз авлавитҳои онҳо дар сиёсатҳои минтақавияшон мебошад.
Ба бовари аврупоиҳо дуздону ҷинояткорон яке аз тоифае ҳастанд, ки баъд аз муаммову мушкилоти зиёд ва пақгириҳои қонунӣ аз пушташон дар зиндагӣ чизе ҷуз зинда мондан ва озод будан намехоҳанд. Ва ин фирқаи ҷиноятпеша бо баҳои зиндагии худ ба ҳама кор омода ҳастанд. Ҳатто агар ба қатли модари худ бошад. Зеро онҳо мадюн ҳастанд. Таърих ҳам собит намудааст, ки ин муносибат дар сиёсатҳои Наполеон, Мусаллинӣ ва Фитлер бараъло намоён буда, онҳо аз ҷинояткорон дастаҳои махсуси таблиѓотию ташвиқотӣ омода менамуданд. Масалан таъсис намудани «Фронти Туркистон» дар замони Гитлер, ки ҳадафи аслии он ба даст овардани афкори мардумони Осиёи Марказӣ дар набарди бузург маҳсуб мешуд.
Ин тарзи муносибат ҳоло дар сафи неруҳои ДОИШ дида мешавад, ки аз миёни афроди мутааллиқ ба кишварҳои Осиёи Миёна дастаи мусаллаҳи Хуросон бунёд шудааст.
Бо нигоҳдоштани афроди ҷиноятпешае, ки дар Тоҷикистон бо ҷурмҳои сангин ва ҳатто терроризм мутаҳам мешаванд фарз меравад, ки Аврупо дар садади барангехтани ҷангу низоъ дар Тоҷикистон мебошад. Зеро ҷонибдорӣ аз ҷиноятпеша, баробар ба ҷиноят аст, ки имрўз аврупоиҳо бо пуштибонӣ аз ҷинояткорони фирорӣ худро дар сафи ҷинояткорон қарор додаанд.
Аслиддин Шарипов, рӯзноманигор
